Nefsin Tanımı ve Mertebeleri 

Her nefis mertebesinin, kendine özgü bir tecellisi ve zikri bulunmaktadır. Bu tecelliler ve zikirler, kişinin o mertebedeki ruhsal durumunu güçlendirmeye ve olgunlaştırmaya yöneliktir.

Nefis, insanın iç dünyasında var olan, arzuları, dürtüleri ve egoist eğilimleri yönlendiren bir kavramdır. Tasavvufi literatürde nefis, genellikle insanın kötü eğilimlerini temsil eder ve insanı manevi yolda ilerlemesinden alıkoyan bir engel olarak görülür. Nefis, tasavvufi literatürde genellikle yedi mertebede ele alınır: 

1. Nefs-i Emmare (Emmare Nefsi) : Bu mertebedeki kişi için, en önemli zikir tevbedir. Kişi, içgüdüsel arzularının esiri olmaktan kurtulmak için sürekli olarak Allah'a yönelip günahlarından tövbe etmelidir. İlkel nefis olarak da adlandırılan bu mertebe, insanoğlunun en temel dürtülerini ve arzularını temsil eder. Kişi, bu aşamada nefsinin esiri olarak, içgüdüsel ve çoğunlukla kontrolsüz davranışlar sergiler. Emmare nefsiyle mücadele etmek için kişi, Allah'ın güzel isimlerinden olan "Ya Gaffar" (Bağışlayıcı), "Ya Sabur" (Sabırlı), ve "Ya Rahim" (Merhametli) gibi isimleri sıkça zikredebilir. Bu zikirler, kişinin günahlardan arınmasına ve nefsinin kontrolünü sağlamaya yardımcı olur.

2. Nefs-i Levvame (Levvame Nefsi) : Vicdan azabı çeken kişi için en önemli zikir, istiğfar (bağışlanma dileme) ve muhasebedir (kendini sorgulama). Kişi, hatalarını fark edip Allah'tan bağışlanma dilemelidir. Vicdanî nefis olarak da adlandırılan bu mertebe, kişinin kendi davranışlarını sorgulamaya başladığı ve içsel bir huzursuzluk yaşadığı aşamadır. Bu aşamada kişi, kendi hatalarını fark etmeye başlar ve vicdan azabı çeker. Levvame nefsiyle mücadele etmek için kişi, "Ya Tawwab" (Tevbe Edenleri Bağışlayan), "Ya Rahman" (Esirgeyen), ve "Ya Rahim" (Merhametli) gibi isimleri zikredebilir. Bu zikirler, kişinin günahlarından tövbe etmesine ve vicdanını arındırmasına yardımcı olur. 

3. Nefs-i Mülhime (Mülhime Nefsi) : İçsel rehberlik almaya başlayan kişi için en önemli zikir, şükür ve hamd (Allah'a teşekkür etme ve O'nu överek anma) olmalıdır. Kişi, Allah'ın lütuflarını ve rehberliğini sürekli olarak hatırlamalıdır. İkna edici nefis olarak da adlandırılan bu mertebe, kişinin içsel rehberlik almaya başladığı aşamadır. İyilik ve kötülük arasında seçim yapma yeteneği artar ve kişi, manevi ilhamlarla yönlendirilmeye başlar. Mülhime nefsiyle mücadele etmek için kişi, "Ya Hadi" (Doğru Yolu Gösteren), "Ya Mu’min" (Güven Veren), ve "Ya Muhaymin" (Koruyan) gibi isimleri zikredebilir. Bu zikirler, kişinin doğru yolu bulmasına ve manevi ilhamlara daha fazla açık olmasına yardımcı olur. 

4. Nefs-i Mutmainne (Mutmainne Nefsi) :  İç huzur ve memnuniyet bulmuş kişi için en önemli zikir, zikir ve dua olmalıdır. Kişi, Allah'ın zikrini yaparak iç huzurunu ve Allah'a olan bağlılığını pekiştirmelidir. Huzur bulmuş nefis olarak da adlandırılan bu mertebe, kişinin iç huzura ve memnuniyete ulaştığı aşamadır. Kişi, içsel savaşlarını sona erdirmiş ve Allah'ın rızasını kazanmak için istikamet üzere yaşamaya başlamıştır. Mutmainne nefsiyle mücadele etmek için kişi, "Ya Selam" (Barış Veren), "Ya Mu’min" (Güven Veren), ve "Ya Müheymin" (Gözetleyen) gibi isimleri zikredebilir. Bu zikirler, kişinin iç huzurunu pekiştirmesine ve Allah'ın rızasını kazanmasına yardımcı olur. 

5. Nefs-i Radiyye (Radiyye Nefsi) : Allah'ın hoşnutluğunu kazanmış kişi için en önemli zikir, tesbih (Allah'ı yüceltme) ve takva (Allah'tan korkma ve O'na saygı duyma) olmalıdır. Kişi, Allah'ı yücelterek ve O'ndan korkarak yaşamalıdır. Kabul edilmiş nefis olarak da adlandırılan bu mertebe, kişinin Allah'ın hoşnutluğunu kazandığı aşamadır. Kişi, Allah'ın iradesini benimsemiş ve O'nun emirlerine uygun bir hayat yaşamaya başlamıştır. Radiyye nefsiyle mücadele etmek için kişi, "Ya Razzaq" (Rızık Veren), "Ya Razık" (Besleyen), ve "Ya Kafi" (Yeterli Olan) gibi isimleri zikredebilir. Bu zikirler, kişinin Allah'ın rızasını daha fazla kazanmasına ve O'na daha yakın olmasına yardımcı olur. 

6. Nefs-i Mardiyye (Mardiyye Nefsi) : Allah'ın sevgisini kazanmış kişi için en önemli zikir, muhabbet (Allah'a olan sevgi) ve ihlas (samimiyet) olmalıdır. Kişi, Allah'a olan sevgisini ve bağlılığını sürekli olarak artırmalıdır.Beğenilmiş nefis olarak da adlandırılan bu mertebe, kişinin Allah'ın sevgisini kazandığı ve O'na en yakın olanlardan biri olduğu aşamadır. Kişi, nefsinin tüm kötü eğilimlerinden arınmış ve Allah'a tam bir teslimiyetle bağlanmıştır. Mardiyye nefsiyle mücadele etmek için kişi, "Ya Veli" (Dost), "Ya Vedud" (Sevgi Dolu), ve "Ya Muhsi" (Sayan) gibi isimleri zikredebilir. Bu zikirler, kişinin Allah'a olan sevgisini ve bağlılığını daha da artırmasına yardımcı olur.
   
   
   
   

7. Nefs-i Safiyye (Safiyye Nefsi) : Saf nefis mertebesine ulaşmış kişi için en önemli zikir, fena-fillah (Allah'a yönelik tam bir teslimiyet ve yok olma) ve vuslat (Allah'la bütünleşme) olmalıdır.   Kişi, nefsinin tamamen Allah'a teslim olduğunu ve O'na bütünleştiğini sürekli olarak yaşamalıdır.Saf nefis olarak da adlandırılan bu mertebe, kişinin tamamen arınmış ve Allah'ın sıfatlarını yansıtan bir halde olduğu aşamadır. Kişi, nefsinin tamamen Allah'a teslim olduğu ve O'nunla bütünleştiği bir mertebededir. Safiyye nefsiyle mücadele etmek için kişi, "Ya Hak" (Hakikat), "Ya Mu’min" (Güven Veren), ve "Ya Muhsi" (Sayan) gibi isimleri zikredebilir. Bu zikirler, kişinin Allah'la bütünleşmesine ve O'nunla birlikte olmasına yardımcı olur.

   Nefsin 7 makamı ve üzerlerine düşen esmaül hüsna, kişinin manevi gelişimi için önemli bir kılavuz niteliğindedir. Bu makam ve zikirler, kişinin nefis muhasebesi yapmasına ve manevi disiplin içinde ilerlemesine yardımcı olur. Ancak, bu süreç uzun ve sabır gerektiren bir yolculuktur ve kişi, sürekli olarak Allah'a yönelip O'na güvenmelidir. 

   
   Bu mertebe ve zikirler, kişinin manevi yolculuğunda ilerlemesine ve Allah'a yaklaşmasına yardımcı olur. Ancak, bu süreç uzun ve zorlu bir yolculuktur ve kişinin sürekli olarak nefis muhasebesi yapması ve manevi disiplin içinde olması gerekmektedir.